Abstract:
کاهش شدت نابرابری درآمدی یکی از اهداف مهم مسئولان اقتصادی کشورهاست. اما سیاستگذاری مناسب در این راستا مستلزم آگاهی دقیق و درست از شدت نابرابری درآمدی است. چون ضریب جینی به عنوان یک شاخص متداول، ضعف های قابل توجهی دارد، دو شاخص مهم و جدید جینی تک پارامتری و آتکینسون- جینی معرفی شده و ویژگیهای برتر آنها به اختصار بیان میشود که با استفاده از داده های خام بودجه خانوار برای ایران طی سالهای 1376 تا 1386 برآورد خواهدشد. یافته ها بیان میکنند که شدت نابرابری درآمد خانوارهای روستایی بیشتر از شهری است؛ در حالیکه با لحاظ کردن بعد خانوار، شدت نابرابری درآمدی هر فرد روستایی از فرد شهری کمتر بوده و همچنین اگرچه از شدت نابرابری تا سال 1382کاسته شده، ولی دوباره تا سال 1385 افزایش یافته است.
Machine summary:
"چنانچه شدت نابرابری برای کل جامعه محاسبه شود؛یعنی فرض شود همه افراد در یک گروه قرار دارند (k-1) و اگر وزن یکسانی به درآمد تمام گروهها داده شود (w-1) میتوان ثابت کرد که شاخص آرار و دوکلاس به شاخص کم یو تبدیل شود: (1) Inequality-Aversion (2)برای مثال وقتی k(P,u-l)-o u-l است؛یعنی هیچ نفرتی از نابرابری نیست گویی نبود نابرابری در جامعه ارزشی ندارد،و یا نابرابری بیشتر مورد قبول جامعه است،بنابراین وزنی بیان شده در رابطه فوق صفر است،پس شاخص ضریب جینی تک پارامتری برابر S g?(u-l)-o میشود.
در تقریبا تمام نمودارهای شاخص جینی تک پارامتری(که برای پارامترهای گوناگون برآورد و در پیوست"الف"نشان داده شده)،مشاهده میشود که میزان نابرابری درآمد خانوار بیشتر از فرد است و لحاظ کردن بعد خانوار،نابرابری کمتری را نشان میدهد(نکته مهم از نظر سیاستگذاری و تأیید مطالب اولیه بیان شده).
شاخص ضریب جینی(شاخص نابرابری S-Gini به ازاء P-2 ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:محاسبات پژوهشگران از بودجه خام خانوار مرکز آمار ایران(اعداد داخل پرانتز انحراف معیارند).
شاخص نابرابری آتکینسون-جینی هرچند شاخص ضریب جینی تک پارامتری تمام اصول حاکم بر شاخصها را رعایت میکند و از بهترین شاخصها است؛اما دارای این کاستی نیز هست که اگرچه به درآمدها وزنهای نامساوی ولی متناسب با سطح درآمد میدهد(این امر به وضوح در معادله 3 مشخص است)یعنی تمام درآمدها را با توان یک در نظر میگیرد؛در حالیکه میزان معینی درآمد برای افراد کمدرآمد اهمیت(و مطلوبیت)بیشتری نسبت به همامن میزان درآمد برای افراد ثروتمند خواهد داشت،بنابراین شاخص مذکور در محاسبه اصل انتقال نزولی(با اصل حساسیت نسبی)به احتمال زیاد دچار کمبرآوردی است."