Abstract:
سازوکارها و ابزارهای ارتباطی اینترنت، به دلیل فراهم کردن امکان تعامل، اشتراک گذاری و شکل گیری شبکه های ارتباطی در بین کنشگران فضای سایبر، از دیدگاه علوم ارتباطات و جامعه شناسی مقوله ای دارای اهمیت است. بررسی تعامل انسان - انسان در فضای سایبر، و تاثیر این گونه تعامل های متکی به سازوکارهای ارتباطی فناوری اینترنت، می تواند منجر به طرح این فرضیه شود که: بستر ارتباطی اینترنت، دارای پتانسیل ایجاد الگوهای نوین کنشگری است و نوع ابزار ارتباطی مورد استفاده کنشگران و میزان مهارت آنان در کاربرد ابزار ارتباطی، الگو و سطح تعامل کنشگران را در فضای سایبر تعیین می کند. در این مقاله، تاثیر و نقش سازوکارهای تعاملی اینترنت در شکل گیری الگوهای دسترسی، کنشگری و بیانی کنشگران فضای سایبر ایران،شامل وبلاگستان و شبکه های اجتماعی فارسی، مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ماهیت پرسش های پژوهش، از روش «پیمایش» و در گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه الکترونیکی استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه،کنشگران فعال در چهار سرویس دهنده اصلی وبلاگ نویسی فارسی و چهار سایت شبکه های اجتماعی فضای سایبری ایران بودند. نتایج پژوهش نشان داد که بین الگوهای کنشگری، بیانی و دسترسی در نظام تعاملی انسان-انسان در اینترنت، و سازوکارهای ارتباطی این فناوری رابطه مثبت وجود دارد. هم چنین، نتایج آزمون ها نشان داد که میزان این رابطه، در حد کم است.
Machine summary:
"duomham سازوکارهای ارتباطی فناوری اینترنت،می‌تواند منجر به طرح این فرضیه شود که:بستر ارتباطی اینترنت،دارای پتانسیل ایجاد الگوهای نوین کنشگری است و نوع ابزارارتباطی مورد استفاده کنشگران و میزان مهارت آنان در کاربرد ابزار ارتباطی،الگو و سطح تعامل کنشگران را در فضای سایبر تعیین می‌کند.
براین اساس،با مورد توجه قرار دادن کاستی‌های نظریه‌ها در تبیین تام و تمام پدیده‌ها،در این پژوهش،نقطۀ اتکای ما در تبیین بخش مهمی از جنبه‌های کنشگری در فضای سایبری ایران،دیدگاه‌های کاستلز خواهد بود،زیرا: الف-پیوند بین هویت در جامعۀ شبکه‌ای مورد نظر کاستلز و کیفیت مشارکت کنشگران در فضای سایبری می‌تواند در تبیین الگوهای کنشگران فضای سایبری ایران و استفادۀ آنان از سازوکارهای ارتباطی و تعاملی فضای سایبر نقش‌آفرین باشد؛ ب-کاستلز قدرت را به مثابه توانایی تحمیل رفتار،در شبکۀ مبادلۀ اطلاعات و به کارگیری ماهرانۀ نمادها می‌داند که کنشگران اجتماعی،نهادها و جنبش‌های فرهنگی را از طریق نمادها،سخنگویان و تقویت‌کنندگان(حامیان)فکری به هم مرتبط می‌سازد(کاستلز،1380:430).
فرضیه‌های پژوهش با نگاهی به این قاعده کلی رویکرد جامعۀ شبکه‌ای کاستلز،که«کارکردها و فرآیندهای مسلط در عصر اطلاعات به گونه‌ای فزاینده،پیرامون شبکه‌ها،سازمان می‌یابند»و نیز،با توجه به قرائتی که در ادبیات و چارچوب نظری ارائه شد،می‌توان این فرضیه‌ها را صورت‌بندی کرد: *بین کاربرد سازوکارهای ارتباطی اینترنت و الگوی کنشگری فضای سایبری ایران رابطه وجود دارد.
تحلیل آماری نتایج به شرح جدول 9 می‌باشد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به جدول 9 که ضریب پیرسون برای آزمون بین دو متغیر سازوکارهای ارتباطی و الگوی کنشگری با مقدار احتمال آزمون gis در سطح معناداری 0/01 برابر با 0/236 است،می‌توان گفت که بین دو متغیر ارتباط معناداری وجود دارد،اگر چه آزمون،این ارتباط را در حد متوسط-ضعیف نشان می‌دهد."
(
, 
, 
)
