Abstract:
دیدگاه ها و مدلهای زیادی برای تدوین برنامه های درسی و تبیین آن وجود دارد که میتوان
آنها را در دو دسته، سنتی و نومفهوم گرایی طبقه بندی کرد. یکی از کاملترین مدلهای
برداشت سنتی از برنامه درسی، مدل دکر واکر است. این مدل فرایند برنامه ریزی درسی را در
سه مرحله کلی، دیدگاه بنیادی (خطمشی اعتقادی)، عمل فکورانه (تامل و بررسی) و طرح
خلاصه کرده است و هدف مقاله حاضر آن است که فرایند تدوین برنامه های درسی
دانشگاهی با توجه به این سه مرحله تحلیل شود. ماهیت طبیعت گرایانه الگوی واکر روش
تحقیق را به سمت کیفی بودن سوق داده و از مصاحبه برای جمع آوری داده ها استفاده شده
است. داده ها از دو طبقه مدیران ارشد و میانی وزارت علوم ( 10 نفر ) جمعآوری، مقوله بندی
و تفسیر شده است.
یافته های پژوهش بینگر آن است که تلقی از برنامه های درسی در کشور، تلقی حداقلی
(سرفصلهای دروس) است و نظام برنامه ریزی درسی دانشگاهی به صورت ظاهری با مدل
واکر تطابق دارد، اما به دلایلی، از جمله سیستم متمرکز و از بالا به پایین و نبود مراکز تدوین
برنامه های درسی در دانشگاه ها با جزئیات مراحل مدل واکر، هماهنگی نداشته و آنچه از
جلسات تدوین برنامه های درسی دانشگاهی حاصل میشود، سرفصلهای دروس است که به
عنوان سند در گروه های آموزشی به صورت کامل و در برخی موارد با اعمال تغییرات جزئی،
اجرا میشود.
Machine summary:
اين مدل فرايند برنامه ريزي درسي را در سه مرحله کلي ، ديدگاه بنيادي (خط مشي اعتقادي)، عمل فکورانه (تأمـل و بررسـي ) و طـرح خلاصه کرده است و هدف مقالـه حاضـر آن اسـت کـه فراينـد تـدوين برنامـه هـاي درسـي دانشگاهي با توجه به اين سه مرحله تحليل شود.
Schwab, J واکر با اقتباس از شواب و تأکيد بر فرايند عمل فکورانـه ١ (مهرمحمـدي، ١٣٨١) و يا شور و بررسي (فتحي واجارگاه ، ١٣٨٨) در کانون برنامه درسي ، اين فـرض اساسـي را که درگير شدن افراد در تدوين برنامه هاي درسي منجر بـه کـاهش فاصـله بـا اجـرا ميشود، را مطرح کرد و نقش ياران آموزشي ٢ را برجسته تر نمود (لوينگستون، ٢٠٠٧).
رايد (١٩٨٧) در تعريف عمـل فکورانـه مـيگويـد، روشي که براي حل مسائل عملي مورد اسـتفاده قـرار مـيگيـرد و شـامل گفتگوهـاي منجربه نتيجه بين افراد درگير در تدوين برنامه است و ويژگي هاي زير را در بردارد: شرکت کنندکان در يک فرايند يادگيري، حل مسأله ميکنند؛ شرکت کنندگان در بحث خود رويه هاي متنوعي را بررسي ميکنند؛ شرکت کنندگان فعاليت ها و موقعيت هايي که معاني متفاوتي نزد افـراد دارنـد را شناسايي مينمايند؛ شرکت کنندگان به دنبال يک راه حل خاص نيستند؛ شرکت کنندگان تشخيص ميدهند که راه حل هاي ثابت بر اساس اصول از پـيش تعيين شده مفيد نيست ؛ شرکت کنندگان فرض ميکنند که راه حل مسائل عملي از طريق عمل بـه دسـت ميآيد (مارش ، ١٩٨٧: ١٣٢).
Thousand Oaks, Calif: Sage Publications Howard, Judith (2007).