چکیده:
هانری دو مونترلان یکی از نویسندگان قرن بیستم فرانسه است که منابع الهام خود را در متون کهن شرقی میجوید. وی بارها شیفتگی خود به سعدی را ابراز میکند و تحولات فکری و روحی خود را منطبق بر اندیشه این شاعر ایرانی جلوه میدهد. در آثار این دو نویسنده مضامین مشترک در خور توجهی به چشم میخورد که مهمترین آنها پرهیز از مطلقگرایی است. این اندیشه، ایشان را به تسامح در برابر عقاید گهگاه متضاد سوق میدهد. در مطالعه آموزههای اخلاقی ایشان نیز به نقاط اشتراک قابل توجهی برمیخوریم؛ چراکه هر دو، اخلاق را پدیدهای برآمده از خرد میدانند و غایت آن را در بهرهگیری از مواهب زندگی میجویند.
خلاصه ماشینی:
سعدی، مونترلان، شعر، پرهیز از مطلقگرایی، اخلاق، بهرهگیری از زندگی مقدمه هانری دو مونترلان یکی از مستقلترین نویسندگان قرن بیستم فرانسه است که به جای پیروی از مکاتب ایدئولوژیک و ادبی دوران خود، تنها در اندیشه به فعلیت درآوردن جوهره شخصیت خود و کاملکردن اثرش میباشد.
چنانکه خود میگوید، پرهیز از مطلقگرایی، آموزههای اخلاقی شرقی و هنر بهرهگیری از زندگی، مهمترین موضوعاتی هستند که وی از خوانش آثار شاعران ایرانی فرا میگیرد و در این بین، سعدی جایگاه خاصی دارد.
جواد حدیدی در کتاب «از سعدی تا آراگون» که به تأثیر ادبیات ایران بر خط مشی دستهای از نویسندگان فرانسوی اختصاص دارد، مونترلان را بیش از هر کس دیگری وامدار شاعران ایرانی معرفی کرده و شیخ شیراز را اولین شاعر ایرانی میداند که مونترلان با آثار و نظرگاههای او آشنا شده است(ر.
از آنچه گفته شد، چنین برمیآید که مونترلان به راستی تحت تأثیر اندیشههای نسبیگرایانه سعدی بوده و این اندیشه را به خوبی در آثار داستانی و غیرداستانی خود بسط داده است.
در کتاب «گلستان» برای آنکه آموزههای اخلاقی خود را منتقل کند، به آفرینش تیپهای مختلف اجتماعی میپردازد و در خلق این تیپها، نه همه ویژگیها، بلکه برجستهترین آنها را در نظر دارد.
دنیای پریان<FootNote No="19" Text=" La féerie"/> مونترلان در دیباچه کتاب «بر سر چشمهساران خواهش» مفهوم دنیای پریان را به عنوان تنها اعتقاد و یگانه امید خود معرفی میکند و در بخشهای آغازین کتاب «بادبزن آهنین» چنانکه دیده شد، این مفهوم را چیزی شبیه مفاهیم موجود در باب عشق و جوانی کتاب «گلستان» مینماید: باغ پنجم.