چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی تربیت سیاسی از منظر سوره‌های «محمد (ص)»، «فتح» و «حجرات» با رویکرد تدبر سوره‌ای در قالب مبانی، اهداف، اصول و روش‌ها بود. پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، به شیوه تحلیل محتوا انجام شد. روش نمونه گیری بصورت هدفمند و گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی بود. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که مبانی تربیت سیاسی در قرآن شامل قادر بودن خداوند متعال بر انتقام‌گیری از کافران، مالکیت خداوند بر آسمان‌ها و زمین و اخوت و برادری مؤمنان نسبت به یکدیگر است. از اهداف تربیت سیاسی براساس یافته‌های پژوهش نیز می‌توان به قتال با بازدارندگان از راه خدا در جبهه کفر، پذیرش حکم امام و همچنین وحدت جامعه ایمانی پشت سر امام اشاره کرد. درهمین‌راستا، اصول تربیت سیاسی مشتمل بر تبیین دستور قتال با کفار، ضرورت رسواسازی مخالفان قتال و مدعیان خیرخواهی، تأکید بر اعتماد به تصمیمات امام، روشنگری و برخورد در قبال پیمان‌شکنان، تأکید بر پیروی از امام و روشنگری و برخورد با مدعیان اداره جامعه است. در زمینه روش‌های تربیت سیاسی نیز توبیخ ناظر به تدبر در قرآن، فرصت‌سازی جبرانگر و پرسشگری مقایسه‌ای احصاء گردید.
The present study was conducted with the aim of political education from the perspective of Surahs of Muhammad, Fat'h and Hujurat with the approach of thinking of Surah, in the form of principles, goals, principles and methods. The research was of qualitative type and its descriptive-analytical method was done by content analysis method and data collection was done by documentary method. The findings show that the principles of political education in the Qur'an include God's ability to avenge the unbelievers, God's ownership of the heavens and the earth, and the brotherhood and brotherhood of believers toward one another. Among the goals of political education, based on the findings of the research, are the fight against deterrents through God in the front of infidelity, the acceptance of the Imam's ruling, and the unity of the faith community behind the Imam. In this regard, the principles of political education include explaining the order to fight the infidels, the need to expose the opponents of the fight and the claimants of benevolence, emphasizing trust in the Imam's decisions, enlightenment and dealing with violators, emphasizing following the Imam and enlightenment and dealing with the claimants. It is the administration of society. In the field of political education of reprimand refers to contemplation, and questioning the opportunity of compensation comparison was recognized.
خلاصه ماشینی:
کم‌توجهی به برخی مؤلفه‌های تربیت سیاسی و اجتماعی در کتب درسی (محمدی قشلاق و عبدالسلام، 1396؛ محسنی، حسینی و چمل‌نژاد، 1395) و نیز کم‌توجهی به مبانی قرآنی مؤلفه‌هایی که در کتب درسی به‌خوبی به آن‌ها پرداخته شده، سبب بروز مشکلاتی در نظام آموزش رسمی کشور ما شده است.
الهی‌زاده (1397، ص 231) نیز در کتاب خود در مورد روش‌ها مطلبی بیان کرده که تعریف نیست، اما ویژگی مهمی را برای روش برشمرده است: روش‌های تربیتی در عین آنکه تابع قواعد، قوانین و اصول کلی تربیت هستند، به تناسب فرد و جامعه و ملاحظه شرایط انتخاب می‌شوند.
سستی مؤمنان مریض‌القلب در اجرای این دستور و کارشکنی منافقان باعث می‌شود تا خدای متعال در ادامه سوره، به ادعای مؤمنان قبل از نزول سوره و درخواست آنان مبنی بر نازل شدن سوره‌ای جدید برای عمل به آن، اشاره کرده و آن‌هایی را که از قتال با کفار ترسیده‌اند، رسوا و با روش‌های مختلف توبیخ كند (محمد، 28ـ20).
تحلیل محتوای تربیت سیاسی از منظر سوره فتح 2-4- هدف غایی تربیت سیاسی سوره: پذیرش بی‌چون و چرای حکم امام (رهبر) 2-5- اصول تربیت سیاسی در سوره 2-5-1- لزوم تأکید بر پشتیبانی خدای متعال از امام (رهبر) در هنگام تصمیم‌گیری (اعتماد به تصمیمات امام) (آیات 1 تا 3) مبانی خداشناسی; اعطای عصمت به امام (رهبر) در تصمیمات اساسی توسط خدای متعال (آیات 1 تا 3) توضیح: همان‌طور که در توضیحات سوره آمده، فضای نزول سوره اینگونه است که پیامبر (ص) دستوری خلاف فهم عموم مردم داده‌اند ـ دستور به صلح با کفار در شرایطی که پیروزی بسیار نزدیک بوده است ـ و این امر باعث ایجاد مشکلاتی در جامعه ایمانی شده است.
(
, 
, 
)
