چکیده:
نظام اداری به عنوان یکی از اصلیترین زیرساختهای توسعه پایدار جوامع، تحت تاثیر نظام علم و فناوری قرار دارد. تحقیق حاضر میکوشد تا نظام اداری ایران را تحت تاثیر جریان همگرایی فناورانه و فناوریهای همگرا (ترکیب نانوفناوری، زیست فناوری، فاوا و علوم شناختی) مورد آیندهپژوهی قرار دهد. این تحقیق با رویکرد کیفی طراحی شده است و در مرحله آغازین، از طریق تکنیک پویش محیطی، 51 عنوان از دستاوردهای احتمالی فناوریهای همگرا در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی را مورد شناسایی قرار داده و سپس با استفاده از تکنیک دلفی، نظرات 74 نفر از خبرگان حوزههای تخصصی همگرایی فناورانه را درباره احتمال وقوع این دستاوردهای احتمالی، تحلیل مینماید. در پایان با استفاده از تکنیک تحلیل ریختشناختی، نظرات خبرگان نظام اداری کشور، درباره وضعیت آینده نظام اداری جمهوری اسلامی ایران تحت تاثیر فناوریهای همگرا جمعآوری و در قالب سناریوهای مختلف ترسیم شده است. یافتهها نشان میدهد که از دید خبرگان همگرایی فناورانه، احتمال وقوع نوزده مورد از دستاوردهای فناوریهای همگرا[D1] در افق زمانی ده ساله، در حد «خیلی زیاد» و «زیاد» برآورد میشود و از سوی دیگر، عناصر دوازدهگانه نظام اداری جمهوری اسلامی ایران تحت تاثیر این دستاوردها قرار دارند. نتایج تحقیق، نحوه تاثیرگذاری فناوریهای همگرا در روند اصلاح و بهسازی نظام اداری کشور را تبیین میکند، ضمن آنکه سناریوهای طراحی شده برای پیشبینی آینده نظام اداری متاثر از فناوریهای همگرا در ایران، با سه رویکرد خوشبینانه، بدبینانه و میانه میتواند مسئولان نظام اداری کشور را در پیشبینی و انتخاب مسیر مناسب جهت مواجهه منطقی با جریان همگرایی فناورانه یاری نماید.
Among the required infrastructures for a society to develop, the administrative system, specially the one that is influenced by convergent technologies (NBIC) plays a vital role. The purpose of this paper is a futures study on iran’s administrative system under the influence of convergent technologies. At the initial stage, we identified 51 possible achievements of convergent technologies in various aspects of human life by environmental scanning. Next by using a Delphi technique, we collected and analyzed the views of 74 Iranian experts who were specialist in the fields of technological convergence. Finally, by using the morphological analysis technique, the future status of the administrative system of Iran is depicted in several scenarios. Findings show that, the probability of occurrence of 19 achievements of NBIC's convergence in a ten-years period will be "very high" and "high", and on the other hand, multiple dimensions of the administrative system is under the influence of NBIC’s achievements. The results also explain the way Iran’s admiristrative reform will be influenced by the NBIC. Furthermore, the research triple scenarios (optimistic, pessimistic and median), will help the Iran’s policy makers and higher civil servants to select a path of technological convergence that is most suitable for the country’s administrative system.
خلاصه ماشینی:
يافته ها نشـان مـي دهـد کـه از ديـد خبرگـان همگرايي فناورانه ، احتمال وقوع نوزده مورد از دستاوردهاي فناوري هاي همگرا در افق زماني ده ساله ، در حد «خيلي زياد» و «زياد» برآورد مي شود و از سوي ديگر، عناصـر دوازده گانـه نظام اداري جمهوري اسلامي ايران تحت تأثير اين دستاوردها قـرار دارنـد.
نظام اداري ، همگرايي فناورانه ، فناوري هاي همگرا، جمهـوري اسـلامي ايران ، آينده پژوهي * دانشجوي دوره دکتري مديريت دانشگاه يزد، يزد، ايران ** دانشيار بخش مديريت صنعتي دانشگاه يزد، يزد، ايران (نويسنده مسئول ) *** استاديار بخش مديريت صنعتي دانشگاه يزد، يزد، ايران **** استاديار پژوهشکده مطالعات فناوري ، تهران ، ايران فصلنامه علوم مديريت ايران ، سال سيزدهم ، شمارة ٥٠، تابستان ١٣٩٧، صفحه ١٣٢-١٠٥ مقدمه دولت و نظام اداري دولتي را بايد از جمله قديمي ترين ابداعات بشري به شمار آورد (پورعزت و هاشمي کاسوايي ، ١٣٩٤) که همواره در تمامي فرهنگ ها به عنوان يکي از پيش شـرطهاي اصلي توسعه جوامع مطرح بوده (باراني و همکاران ، ١٣٩٦) و در کشور ما بـه دليـل وسـعت نقش و تأثيرگذاري زيادش از اهميتي مضاعف برخوردار است (ترابنده و رفيـع زاده ، ١٣٩٥).
(به تصویرصفحه رجوع شود) شکل (١): مدل مفهومي نظام اداري جمهوري اسلامي ايران (مأخذ: معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني رئيس جمهور، ١٣٩٣، ص ١٥) فناوري هاي همگرا واژه «همگرايي » را نزديک شدن دو يـا چنـد موجوديـت بـه همـديگر ( & Ghazinoory ٢٠١٢ ,Hajishirzi) و يا روند يکي شدن حداقل دو چيز جداگانه تعبير کرده انـد ( & Kim ٢٠١٢ ,Kim).