بحث در موضوعات حقوقی: ارزش اوضاع و احوال در امور جزائی مقاله

"برای اینکه امارهء بکشف قضیه منتهی بشود باید بین‌ امری که میخواهیم اثبات کنیم و اوضاع احوال رابطه علیت‌ موجود باشد-تحقق رابطه علیت بین امری که میخواهیم‌ اثبات کنیم و اوضاع احوال همیشه امر ساده نیست غالبا در همین‌جا اشتباهاتی رخ میدهد مثلا اگر بهرام در محل وقوع‌ جنایت دیده شده صرفا نمیتوان گفت که قاتل بوده است‌ بلکه باید دید چکار میکرده وقتی توضیح داد باید دید آیا حرفش قانع‌کنندهء است یا نه؟اگر بیانی که کرد قانع‌کننده‌ نبود آنوقت باید حضور او را در محل وقوع بزه تعبیر کرده‌ و دید چه فرضیاتی در اطراف حضور او میتوان نمود و بتدریج‌ دایرهء فرضیات را کوچک کرد مثلا گفت حال که بیان قانع- کنندهء نکرد لابد خواسته است چیزیرا مخفی دارد ولی لازم‌ نیست چیزی که خواسته مخفی کند حتما دخالت او در ارتکاب‌ بزه باشد ممکن است با معشوقه خود میعادگاهی داشته و نمیخواهد او را معرفی کند یا اطلاعاتی راجع بگناهکاری کسی دارد و نمیخواهد آنرا فاش نماید مثلا اتفاق افتاده که مادری برای‌ اینکه بزه پسرش را مخفی دارد بیان مقنعی نکرده و عاشقی از نظر اینکه معشوقهء خود را از چنگال تعقیب محفوظ دارد توضیح‌ حسابی نداده است."