انضمام در زبان فارسی از نگاه گذرایی پیوستاری مقالة

مؤلف: هوشمند، مژگان ؛ رضایی، والی ؛ متولیان، رضوان ؛

جستارهای زبانی مرداد و شهریور 1394 - شماره 24 التصنيف العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎21 صفحة - من 293 إلی 313 )

الکلمات المفتاحية: انضمام کاهش گذاریی مؤلفه‌های گذرایی فردیّت مفعول تأثیرپذیری مفعول مفعول گذرایی اسم فعل فردیت فعل مرکب

خلاصة:

«انضمام» اسم یکی از فرآیندهای واژه‌سازی در نظر گرفته شده که در زبان‌های مختلف عمکردی یک‌پارچه و واحد نداشته و از نظر نحوی نمود متفاوت دارد. اسم منضم‌شده در مورد مشخصه‌هایی نظیر معرفگی و مشخص‌بودگی، بی‌نشان شده و حرف تعریف، اشاره یا نشانة حالت نمی‌گیرد. هدف این تحقیق، یافتن راهی برای تبیین پدیدة انضمام در زبان فارسی و دلیل وقوع آن است که بتوان با توسل به آن در مورد انضمامی یا غیر انضمامی‌‌بودن ساخت‌های موجود تصمیم گرفت. در این راستا، سعی شده به فرآیند انضمام از منظر ارتباط آن با گذرایی نگریسته شود. از این منظر می‌توان منضم‌شدن اسم را در قالب درجات گذرایی و نیز حضور یا عدم حضور مؤلفه‌های گذرایی مورد بررسی قرار داد. نتایج بررسی داده‌ها حاکی از این است که از میان مؤلفه‌های گذرایی دو مؤلفة مهم فردیت مفعول و تأثیرپذیری مفعول در رخ‌دادن پدیدة انضمام نقش دارند. البته نمود نیز به‌دلیل ارتباط با تأثیرپذیری، نقشی غیر مستقیم در این پدیده دارد. بنابراین، انضمام را می‌بایست یکی از گونه‌های کاهش گذرایی در نظر گرفت که در نتیجة پایین بودن دو مؤلفة فردیت و تأثیرپذیری مفعول در بند گذرا رخ می‌دهد. تفاوت‌های ساختاری انضمام از نمونة اعلای گذرا نیز ناشی از انحراف از این نمونة اعلا و عدم حضور مؤلفه‌های مورد بحث است.

ملخص الجهاز:

"چنانچه مشاهده شد، در بررسی ها و مطالعاتی که در باب انضمام انجام شده، به بررسی ویژگی های این پدیده توجه شده و نه تنها تبیینی برای چرایی وقوع انضمام ارائه نشده، بلکه نگرش واحدی در تلقی نمودن ساخت ها، به عنوان انضمامی یا غیر انضمامی نیز وجود ندارد؛ در حالی که می توان انضمام را به عنوان یکی از پدیدههای کاهش دهندة ظرفیت فعل گذرا و در ارتباط با پدیدة جامع تر گذرایی بررسی کرد و با توجه به ویژگی های گذرایی وقوع آن را تبیین نمود. این شرایط منجر به گذرایی بالای بند و کاربرد ساخت غیر انضمامی شده است ؛ در حالی که در نمونه های «ب » وجود مفعول با فردیت پایین و نیز نمود ناقص منجر به تأثیرپذیری پایین مفعول نیز گشته و شرایط را برای منضم شدن مفعول مهیا نموده است . بررسی جملات انضمامی در فارسی حاکی از آن است که چنانچه مفعولی اهمیت گفتمانی چندانی نداشته و از فردیت بالایی برخوردار نباشد و یا به طور کامل تحت تأثیر کنش قرار نگرفته باشد، گذرایی بند کاهش یافته و این شرایط منجر به استفاده از ساختی متفاوت از ساخت نمونة اعلای گذرا می گردد. با در نظر گرفتن ارتباط تنگاتنگ انضمام با گذرایی بند می توان آن را این گونه تبیین نمود: از آنجا که گذرایی بند بستگی به عوامل مختلفی از جمله فردیت و تأثیرپذیری مفعول دارد و هرچه مؤلفه های مربوط در بند بیشتر باشد، گذرایی بند بیشتر می شود، بنابراین وجود مفعول با فردیت یا تأثیرپذیری پایین حاکی از انحراف از نمونة اعلا است که در ساخت واژ زبان فارسی نمود می یابد."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول