خلاصة:
ظهور فناوری های نوین به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر به شکل گیری رویکرد جدیدی در دولت به نام دولت الکترونیکی شده است که شیوه ارائه خدمات به شهروندان را متحول ساخته است. دولت الکترونیکی سه نسل دارد که نسل سوم آن دولت هوشمند نامیده شده است. گرچه اکثر کشورها در حال گذار از نسل اول دولت الکترونیکی یعنی اطلاعاتی سازی به سمت نسل دوم یعنی انتقال الکترونیکی هستند، اما تعداد معدودی از کشورها در حال گذار به نسل سوم یعنی دولت هوشمند هستند. هدف این مقاله ارائه چارچوبی جامع جهت استقرار دولت هوشمند و بررسی سیاست ها و قوانین و مقررات مرتبط با توسعه آن در کشور از حیث میزان پوشش ابعاد چارچوب پیشنهادی می باشد. بدین منظور با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ابتدا با مرور سیستماتیک پیشینه تحقیق و مقایسه نتایج تحقیقات، چارچوبی متشکل از دو لایه و هشت بعد برای استقرار دولت هوشمند ارائه شده است که شهروندان در هسته آن قرار گرفته اند. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی، سیاستها، قوانین و مقررات مرتبط با این حوزه در کشور بررسی و تحلیل شده اند و ابعادی که جهت توسعه دولت هوشمند در کشور نیازمند توجه بیشتر هستند، شناسایی شده اند. در پایان توصیه های سیاستی و پیشنهاداتی جهت توسعه دولت هوشمند در کشور برای سیاستگذاران و قانونگذاران در این حوزه ارائه شده است.
ملخص الجهاز:
زهیری (٢٠١٣) معتقد است واژه هوشمند١ حاصل ترکیب چهار 5 واژه اجتماعی ٢، قابلیت جابه جایی یا تحرک ٣، تجزیه و تحلیل ٤، گشودگی بنیادین یا کاملا بـاز و اعتماد٦ میباشد که ویژگیهای هر یک در ادامه آمده است : – اجتماعی: نه تنها ارائه خدمات شخصیسازی شده ٧ در سطح بـالا و دوسـتدار شـهروند انجام میشود، بلکه به شهروندان و جامعه مدنی اجازه داده میشود تا همکاریهای مشترکی با دولت داشته باشند؛ – قابلیت جابه جایی: آخرین فناوریهای موبایل بـرای ارائـه اطلاعـات و خـدما مـورد استفاده قرار میگیرند و از مشارکت شهروندان در همه جا و همه وقت با استفاده از برنامه های کاربردی، پیامک ، رسانه اجتماعی و شبکه های موبایل بیسیم و یارانش ابری استفاده میشود.
جدول ١ برنامه های مرتبط با استقرار دولت هوشمند در کشورهای مختلف کشور عنوان برنامه مرتبط استرالیا Exemplary IT Leadership دانمارک Beyond Open Data انگلستان Beyond government issued identity ایالات متحده US Digital government strategy: Gold nuggets in a short term package مولداوی A smart developing country آنتاریو Shared services that keep working کانادا Great people, great challenges کره جنوبی به عنوان موفق ترین کشور در عرصه دولت الکترونیـک و کسـب رتبـه برتـر در شاخص دولت الکترونیک سازمان ملل (رتبه اول )، در حال گذار از نسل دوم دولت الکترونیک به نسل سوم آن یا همان دولت هوشمند میباشد.
برای نمونه کره جنوبی یکی از موفق ترین کشورها در این حوزه است که در حال حاضـر بـا اتخـاذ سیاست ها و برنامه های مختلف در حال گذر از نسل دوم دولـت الکترونیـک بـه سـمت نسـل سوم ، یعنی دولت هوشمند میباشد.
(
, 
, 
)
