خلاصة:
جابه جایی شرکای تجاری ایران با توجه به پیشینه بازرگانی هریـک و رفتـار متفـاوت آنـان در شـرایط تحریم های اقتصادی، سازوکار تجاری مناسبی است که میتواند قدرت ابتکار عمل را به منظور کمرنـگ کردن تحریم ها در اختیار ایران قرار دهد و با توجه به انتقال تعاملات تجاری و تقلیل مزایای بـه دسـت آمده از بهرهمندی بازار ایران، هریک از کشورها را در نادیده گرفتن تحریم ها ترغیب کند. رویکردی که به یک توازن مثبت و پایدار و افزایش نقش آفرینی کشور درعرصه روابط تجاری منجر خواهد شد. در این میان، افزایش شعاع نقش آفرینی تجاری کشور در منطقه و رویکرد منطقه گرایی و پـس از آن، گزینش شرکای تجاری- همانطور که در متن به آن اشاره شد، راهکـار مناسـبی بـه شـمار مـیرود. از سوی دیگردر بعد فرا منطقه ای نیز، با توجه به افزایش بحرانهای اقتصادی در جهان و به خصوصمنطقه اروپا، میتوان ضمن ملاحظه آسیب پذیری کشورهای اروپایی، پـس از صـدمات ناشـی از بحـرانهـای موجود، به انتخاب شرکای تجاری همت کرد. در ادامه میتوان با توجه به رقابت های فشرده اقتصادی قدرتهای تجاری مطرح جهـان، هریـک از آنان را نسبت به از دست دادن بازار پرجمعیت و پرظرفیت ایران ترغیب و تهیـیج نمـود. ایـن رویکـرد میتواند قدرت چانه زنی ایران را در مذاکرات اقتصادی افزایش داده و سایر کشورها را به نادیده گرفتن تحـریم هـا تشـویق کنـد. در ایـن عرصـه ، شـناخت بـازیگران و ظرفیـت هـای آنـان ، میـزان تعامـل و ارزشآفرینیبین آنان و چگونگی هدایت انگیزشی آنان از ظرافت و اهمیت بسیاری برخوردار اسـت کـه در این حالت کشورهایی گزینش میشوند تـا از بـیش تـرین تاثیرگـذاری در مسـیر کمرنـگ تـر کـردن تحریم ها برخوردار باشند.
ملخص الجهاز:
تلاش بر این است کـه پژوهش حاضر، اولین پژوهش در زمینه بررسی نظاممند سیاست جابه جایی شرکای تجـاری بـه عنـوان روشی برای کاهش پیامدهای منفی تحـریم هـای اقتصـادی و هـم چنـین در زمینـه بـه کـارگیری روش تصمیم گیری چندمعیاره برای رتبه بندی مؤلفه های مؤثر بر تحریم اقتصادی ایران باشد.
Negative Spillover Effects (رجوع شود به تصویر صفحه) همانطور که در شکل بالا مشـخص اسـت ، مؤلفـه هـایی ماننـد هزینـه هـای تحـریم بـرای کشورهای دو طرف تحریم ، رعایت اصول حقوقی و اخلاقی تحریم از سوی تحـریم کننـدگان ایران، میزان پایبندیکشورهای دو طرف تحریم به هنجارهای بین المللی، پیامدهای تحریم برای کشورهای دو طرف تحریم دردیگر حوزهها (مانند حـوزههـای اجتمـاعی، فرهنگـی و غیـره)، ظرفیت اقتصادیکشورهای دو طرف تحـریم ، میـزان و سـهم کشـورهای دو طـرف تحـریم از تجارت بین المللی و تجارتدر بین آنان، میـزان نفـوذ کشـورهای دو طـرف تحـریم در جامعـه _ بین المللی، نوع نظام سیاسی کشورهای دو طرف تحریم ، میزان مشارکت کشـورهای دو طـرف تحریم در سازمانها و پیمانهای منطقه ای و بین المللی، نـوع واکـنش متحـدان کشـورهای دو طرف تحریم (از جمله حمایت همه جانبه و یاحمایت نداشتن )، تحریم شکنی ایران با استفاده از منابع جایگزین ، میزان مشارکت شـرکت هـای چنـدملیتی در تحـریم هـا (همکـاری در اعمـال تحریم ها یا کارشکنی و کمک به تحریم شونده) و درنهایت تمایل کشورهای دو طرف تحـریم به حل مسئله مورد تعارض، بر پدیده تحریم اقتصادی و میزان اثربخشی آن تأثیر میگذارند.
(
, 
, 
)
