خلاصة:
ابداع روشهای سهل و سریع فارسیآموزی یکی از راهبردهای مورد تاکید نقشة جامع علمی کشور برای گسترش
زبان فارسی در جهان است. دستیابی به این مهم مستلزم مستندسازی وضع موجود و کشف نقاط قوت و ضعف
برنامههای آموزش زبان فارسی به خارجیان است. حاضرء در همین راستاء به مطالعة برنامة درسی و روش تدریس
مدرسة المهدی قم که باسابقهترین موسسة آموزش زبان فارسی به خارجیان است, پرداخته است. برای این منظورء
یک پرسشنامة محققساخته مشتمل بر ۱۳۷ گویه/سوّال طراحی گردید. این سوّالات, بر اساس مجموعة فنون آموزشی
شناختهشده در روشهای متداول آموزش زبان دوم/خارجی(لارسن فریمن و ...۲۰۱۱) طراحی گردیدهاند و شاخصهایی
مثل نقش زبانآموزء نقش معلم فرآیندهای آموزشی,» جایگاه فرهنگ, نوع بازخورد و نحوة ارزشیابی را نشان میدهند.
پس از مشاهدة ۶۰ کلاس آموزشی و ارزیابی هر یک از ۱۳۷ فن مندرج در پرسشنامه در این کلاسهاء میزان کاربرد
هر یک از این فنون در فالب نسخه ٩۱۹ برنامة 5۳55 محاسبه گردید. نتایج این پژوهش نشان میدهد که برنامة درسی
و روش تدریس مدرسة المهدی با سیر تکوینی برتامههای درسی و روشهای تدریس همسو است. حذف نسبی
دستور در دورة آموزش عمومی این موسسه. و بازگشت آگاهانه به آموزش دستور در دورة تمهیدیه, دقیقا همسو با سیر
تکوینی برنامههای درسی است. بعلاوه» آموزش محتوا به زبان فارسی در دورة تمهیدیه و بهرهگیری از محتوا برای تقویت
توانش زبان فارسی دقیقا همسو با شیوههایی مثل غرقهسازی (در رویکرد محتوامحور) و آموزش تکلیفمحور است. تنوع
فنون آموزشی در مدرسة المهدی قم حاکی از این نکته مهم است که در این مدرسه هم دیدگاههای سنتی, مثل روش
دستور-ترجمه, رایج هستند و هم دیدگاههای نوین. این تنوع میتواند یک نقطه قوت منحصربفرد باشد زیرا فارسیآموزان
را متناسب با نوع نظام آموزشی حوزههای علمیه تربیت میکند.
ملخص الجهاز:
مدرسۀ المهدی، فارسیآموزان خارجی، برنامۀ درسی، روش تدریس ، مشاهدة کلاسی، فنون آموزشی واژگان کلیدی : * دانشیار رشتۀ زبان شناسی و آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان دانشگاه علامه طباطبایی مقدمه در حــال حاضــر، مراکز متعددی به آموزش زبان فارســی به خارجیان اشــتغال دارند اما مهمترین آنها سه مرکز زیر هستند که جدول (١) اطلاعات لازم را دربارة سال تأسیس ، تعداد فارسیآموزان و برنامه درسی آنها ارائه مینماید: ١.
بهره گیری از طلاب به عنوان مدرســان آموزش زبان فارسی و تولید محتوای بومی از یک سو، و موفقیت قابل توجه این موسســه در آماده ســازی خارجیان برای تحصیل در حوزه های علمیه و زندگی در ایران (مشخصا شهر قم ) از سوی دیگر، انگیزة ما را برای تمرکز بر شیوه های تدریس در این موسسه دوچندان کرد.
بر این اساس ، سیر تکوین برنامه های درسی را میتوان روی پیوستاری به شکل زیر قرار داد که از صورت / جزء/ محصول و ترکیب ١ به نقش / معنا، توالی/ فرآیند و تلفیق ٢ کشیده شده است : تکلیف مدار مهارتی موقعیتی مفهومی نقشی دستوری (به تصویر صفحه مراجعه شود.
نمای کلی برنامۀ درسی و روش تدریس زبان فارسی در مدرسۀ المهدی قم مطابق نمودار فوق ، بیشــترین فنون بکار رفته در کلاس های آموزشــی موسســۀ المهدی مربوط به دو روش دستور-ترجمه و گفتاری شنیداری است .
Researching Pedagogic Tasks: Second Language Learning, Teaching, and Testing.
Task-based Language Learning and Teaching.
London: Oxford University Press.
Focus on form in task-based language teaching.
Lambert & E Shohamy (eds.
Task-based Language Teaching.