خلاصة:
هدف: هدف این تحقیق بررسی و مقایسه تاثیر آموزشهای عزت نفس، خود کارآمدی و انگیزش پیشرفت بر کیفیت زندگی و حیطههای آن در زنان مبتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی شهر اصفهان بود. روش: برای نمونهگیری 80 نفر از اعضای زن 35-18 ساله جامعه معلولین شعبه شهر اصفهان که ویژه افراد مبتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی است، به شیوه تصادفی انتخاب شدند و پس از اجرای پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی ، 40 نفر از آنهاکه کیفیت زندگی شان از نیم دیگر آزمودنیها پایینتر بود، به مثابه نمونه نهایی انتخاب و به طور تصادفی، به سه گروه آزمایشی و یک گروه گواه واگذار شدند. سپس برای هر یک از گروههای آزمایشی 1، 2 و 3 به ترتیب برنامه آموزش گروهی عزت نفس، آموزش گروهی خود کارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت، در قالب 9 جلسه هفتگی 120 دقیقهای برگزار شد. پس از اتمام جلسات آموزش، پسآزمون (پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی) اجرا شد. برای سنجش ویژگیهای جمعیتشناختی آزمودنیها، پرسشنامه مشخصات جمعیتشناختی به کار برده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافتهها: نتایج حاکی از اثر بخشی آموزش گروهی خود کارآمدی(043/0P=) و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت (048/0 P=) و عدم اثربخشی آموزش گروهی عزت نفس(193/0P=) بر نمره کل کیفیت زندگی است؛ ضمنا اثر بخشی سه نوع آموزش گروهی با یکدیگر تفاوت معنیداری نداشت. یافتهها همچنین نشان دهنده اثر بخشی آموزش گروهی عزت نفس(013/0P=)،آموزش گروهی خود کارآمدی(005/0P=) و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت(049/0 P=) بر حیطه سلامت روانی، کیفیت زندگی و عدم اثربخشی آنها بر حیطههای سلامت جسمانی و سلامت محیط کیفیت زندگی بود. نتیجهگیری: هر سه مداخله مورد استفاده در این پژوهش به ویژه روشهای آموزش گروهی خود کارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت میتواند بر بهبودکیفیت زندگی افراد مبتلا به ناتوانی جسمی و در نتیجه توانبخشی آنها، موثر باشد.
Objective: The purpose of this study was to examine and compare effectiveness of training achievement motivation، self-efficacy and self-esteem on quality of life of physically disabled females in Isfahan.
Method: For sampling 80 females aging 18-35 years old، members of Isfahanian Society of Disables were selected randomly، and after response to WHO'S Quality of Life Questionnaire (WHOQOL-BREF)، forty of them whose quality of life scores were lower were selected as final sample and assigned randomly to three experimental groups and one control group. Afterwards، nine weekly sessions of self-esteem group training، self-efficacy group training، and achievement motivation group training were administrated for 1، 2، and 3 experimental groups respectively. Post-test of WHOQOL-BREF was administrated at the end of training sessions. Moreover، a demographic characteristics questionnaire was used to assess subjects’ demographic characteristics.
Results: Covariance analysis showed that achievement motivation group training and self-efficacy group training had a significant effect on quality of life's total score (P = 0/043 and P = 0/048 respectively)، but self esteem group training did not have significant effect (P=0/193). Furthermore، there was no significant difference between the effect of achievement motivation group training، self efficacy group training and self esteem group training. The results also revealed a significant effect on achievement motivation group training (P = 0/049)، self-efficacy group training (P = 0/005) and self esteem group training (P = 0/013) on mental health domain of quality of life; self esteem group training، self-efficacy group training and achievement motivation group training had no significant effect on physical health and environmental health domains of quality of life.
Conclusion: The utilized interventions this study could be effective on improving the quality of life in physically disabled individuals and consequently their rehabilitation.
ملخص الجهاز:
روش اجرا بعد از انتخاب تصادفی آزمودنیها،پیشآزمون با استفاده از پرسشنامه مشخصات جمعیتشناختی و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و به روش گروهی بر روی آنها اجرا شد و پس از انتخاب نمونه نهایی و تقسیم تصادفی آنها به سه گروه آزمایشی و یک گروه گواه،از طریق تماس تلفنی از آزمودنیهای گروههای آزمایشی دعوت شد که در جلسات آموزش گروهی که هدف آن بهبود وضعیت روانشناختی آنهاست و در محل جامعه معلولین شهر اصفهان تشکیل میشود،شرکت کنند و به آنها وعده داده شد که در صورت شرکت منظم و فعال در جلسات آموزشی،جوایزی داده شد که تنها در شیوه گروهی امکان بحث تفضیلی گروهی در مورد موضوعات مطرح شده و تکنیکهای اجرا شده در جلسات و تمرینها و تکالیف خانگی و ارزیابی و ارائه بازخورد و بهرمندی از تجارب دیگران در زمینه مسائل مشابه با مسائل خود وجود دارد).
به نظر میرسد که مباحث،فنون و تکالیف خانگی مطرح شده در برنامههای آموزش گروهی عزت نفس، آموزش گروهی خودکارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت و بحث گروهی در مورد آنها،زمینه را برای تقویت احساس داشتن کنترل بر بدن،ذهن و زندگی و رویکرد"من میتوانم"در زنان مبتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی آنها،فراهم کرده است.