Abstract:
بهطورکلی تصور میشود که عوامل اخلال رفتاری ممکن است بر تصمیمات سرمایهگذاران تأثیرگذار باشد. این عوامل شامل: اطلاعات در دسترس، برجستگی، اثر هالهیی، گریز از زیان و تئوری افسوس، شهود نمایندگی، لنگر انداختن و تعدیل، تئوری تعهد، اثر مالکیت، عمل متقابل، عوامل احساسی و تأثیرات درونی، احساسات بازار و رفتار گلهیی (تودهوار یا جمعی) است و منظور از تصمیمات سرمایهگذاران تصمیم به خرید یا فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل اخلال رفتاری بر تصمیمات سرمایهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران است. برای اندازهگیری عوامل اخلال رفتاری از نرخ بازده سهام بهعنوان متغیر مستقل و از نرخ بازده کل بازار بهعنوان متغیر وابسته استفاده شده است و برای اندازهگیری رفتار تودهوار از انحراف بین بازده سهام و بازده کل بازار بهعنوان متغیر وابسته و از نرخ بازده سهام بهعنوان متغیر مستقل استفاده شده است. از بازار با رشد مثبت و از بازار با رشد منفی نیز بهعنوان متغیرهای کنترلی استفاده شده است. ضمنا برای مقایسه همبستگی بین متغیرهای بازده سهام، بازده بازار و عوامل اخلال رفتاری از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. با توجه به نتایج آزمون فرضیههای تحقیق در دوره زمانی 1385 الی 1387 در بورس اوراق بهادار تهران مشخص شد که:
ـ سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران فقط از شاخص عوامل اخلال رفتاری همان دوره تبعیت میکنند.
ـ عوامل اخلال رفتاری علّت تصمیمات سرمایهگذاران و تصمیمات سرمایهگذاران علّت بروز اختلال رفتاری نبوده است.
ـ در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 85 الی 87 در بین صد شرکت انتخابشده در سه سطح اطمینان 90، 95 و 70 درصد رفتار تودهوار وجود نداشته است.
ـ با توجه به اینکه در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 85 الی 87 در بین صد شرکت انتخابشده رفتار تودهوار مشاهده نشد، آزمون فرضیه فرعی الف و آزمون فرضیه فرعی ب موضوعیت نداشت.
ـ همبستگی بین نرخ بازده کل بازار و شاخص رفتاری کمتر از همبستگی بین نرخ بازده سهام و نرخ بازده کل بازار نیست.
ـ همبستگی بین نرخ بازده سهام و شاخص رفتاری کمتر از همبستگی بین نرخ بازده سهام و نرخ بازده کل بازار نیست.
Machine summary:
برای این منظور معادلـه هـای متعـددی مبتنی به روش مدل شماره ١(باندوپازیایا و جونز) تخمین زده شده است که خلاصـه آن بـه قـرار زیر است : جدول ١: نتایج آزمون رابطه بین عوامل اخلال رفتاری و تصمیمات سرمایه گذار با داده های روزانه در سطح اطمینان (رجوع شود به تصویر صفحه) بنابراین فرضیه اصلی الف مبنی بر اینکه «بین شاخص عوامل اخـلال رفتـاری و تصـمیمات سرمایه گذار رابطه معناداری وجود دارد» تایید میشود.
برای این منظور، معادلات متعددی مبتنی به روش مدل شماره ٢ (CH) تخمین زده شده است که خلاصه آن به قرار زیر ارائه میشود: جدول ٣: نتایج آزمون رفتار توده وار با استفاده از مدل شماره ٢ (رجوع شود به تصویر صفحه) بنابراین فرضیه فرعی الف مبنی بر اینکه «در صورت وجود عوامل اخلال رفتـاری، اخـتلاف انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار (شاخص قیمت و بازده نقدی) کمتر است » به این دلیل که با کلیه داده ها و در تمامی سطوح به جز با داده های هفتگی، در سطح اطمینان ٧٠٪ رفتار توده وار مشاهده نشد و آزمون فرضیه فرعی الف موضوعیت نداشت .
جدول ٤: نتایج آزمون رفتار توده وار در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ٨٥ الی ٨٧ با استفاده از مدل ٣ (رجوع شود به تصویر صفحه) بنابراین فرضیه فرعی الف مبنی بر اینکه «در صورت وجود عوامل اخلال رفتاری، اختلاف انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار (شاخص قیمت و بازده نقدی) کمتر است » به دلیل اینکه بجز در سراسر بازار با داده های روزانه برای بقیه موارد به دلیل مشاهده نشدن رفتار توده وار مورد آزمون قرار نگرفت .
"A note on the behavior of security returns: a test of stock market overreaction and efficiency", Journal of Financial Research, 12, 245-252.