Abstract:
هدف: مطالعه حاضر بررسی اثر وضعیت اجتماعی اقتصادی، به صورت اثرات فردی و ترکیبی، و تابآوری بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان پایه ششم شهر تهران بود. روش: بدین منظور جامعه این پژوهش را تمامی دانشآموزان مقطع پایه ششم شهر تهران در سال تحصیلی (96-95) تشکیل میدهند که از این تعداد 600 نفر از دانشآموزان این مقطع به روش نمونهگیری خوشهای طبقهای دو مرحلهای انتخاب شده بودند و پرسشنامهی تابآوری (مارتین و مارش، 2006) را تکمیل نمودند و والدین آنها به سوالات مربوط به وضعیت اجتماعی _ اقتصادی که برگرفته از سوالات آزمون بین المللی تیمز (که هر 4 سال یکبار برای بخش عملکرد کشورها در آموزش علوم و ریاضیات تکرار میشود تا روند تغییرات آموزشی و حتی میزان کاهش و افزایش عملکرد دانشآموزان کشورهای شرکتکننده در پی این سالها مشخص شود)، بودند پاسخ دادند. با مشخص کردن والدین در سه گروه با وضعیت اجتماعی اقتصادی بالا، متوسط و پایین این متغیر در سطح والدین نیز ساخته شد. یافتهها: مدلیابی معادلات ساختاری چند سطحی به منظور بررسی دادهها استفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت اجتماعی اقتصادی دارای اثر مستقیم معنادار بر عملکرد تحصیلی در هر دو سطح دانشآموز و خانواده بود و اثر تابآوری بر عملکرد تحصیلی نیز معنادار بوده است. نتیجهگیری: مدل برازش خوبی داشته و 22 درصد از واریانس عملکرد دانشآموزان در سطح دانشآموز و 28 درصد از واریانس عملکرد دانشآموزان در سطح خانواده تبیین شد.
Machine summary:
برای مثال تحقیقات فراتحلیلی انجام شده در این زمینه حاکی از اهمیت وضعیت اجتماعی _ اقتصادی در یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان است (سیرین ، 2005)، (وایت ، 1982).
نتایج پژوهش (صمدپور، 1385)، نیز حاکی از وجود رابطه معنادار بین وضعیت اجتماعی _ اقتصادی خانواده و پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان دختر سال سوم متوسطه است.
تأثیر تکتک شاخصهای این متغیر بر پیشرفت تحصیلی مورد بررسی قرار گرفته است بهطوری که سواد والدین (ویزامن، سعداوی و الرومی ، 2008)، تعداد کتاب در خانه (دامه ، 2008)، امکانات منزل (آلیورینی، پالمریو، وینسی، لئو ، 2010، نقش، 1393) و وضعیت اقتصادی _ اجتماعی به طور عمومی در عملکرد علوم و ریاضی مؤثر تشخیص داده شده است (آفانا و لیتز ، 2010، 2010، نقش، 1393)، (فولارتون ، 2004)، (هووی، شرمن و ونتر ، 2006)، (پاپاناستازیو ، 2006).
نتایج نشان داد که تأثیر وضعیت اجتماعی _ اقتصادی بر عملکرد دانشآموزان معنادار است و همانطور که انتظار داشتیم این معناداری در هر دو سطح دانشآموز و مدرسه بود.
همچنین نیز، نتایج تحقیقات قبلی مبنی بر رابطه وضعیت اجتماعی _ اقتصادی خانواده با انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشآموزان با پژوهشهای (گاتفرید و همکاران ، 1988، نقش، 1393)، همخوانی دارد.
نتایج تحقیق (گاتفرید و همکاران ، 1998، نقش، 1393)، نیز نشانگر رابطه مثبت بین وضعیت اجتماعی –اقتصادی بالا و انگیزش تحصیلی بیشتر در دانشآموزان 9 تا 14 سال است.
هر چند در این پژوهش و دیگر پژوهشها نشان داده شد که درصد قابل توجهای از دانشآموزان با تابآوری که در اختیار دارند بدون توجه به وضعیت اجتماعی و اقتصادی به پیشرفت تحصیلی دست پیدا میکنند.