Abstract:
ترجمه، یکی از راه‌های بازتولید ایدئولوژی است؛ از همین‌رو شیوه‌های تحلیل انتقادی ترجمه می‌تواند معیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد مترجمان به‌شمار آید. در این میان، مجاهدین خلق که بسیار به نهج البلاغه برای تبیین آراء و افکار خود توجه داشتند، در برگردان سخنان حضرت علی (ع) از متن اصلی، ایدئولوژی سازمان خود را منتقل می‌کردند. این جستار با تکیه بر روش‌های توصیفی- تحلیلی و از رهگذر مطالعه منابع کتابخانه‌ای به دنبال تبیین مواضع ایدئولوژیک این گروهک در ترجمه بر اساس الگوی ون لیوون است. الگوی یادشده مبتنی بر شاخص‌های جامعه‌شناختی- معنایی بوده، به دو بخش کلی اظهار و حذف، تقسیم می‌شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که گروهک مجاهدین خلق در ترجمه‌های خود از مؤلفه‌های اظهار، بیش از حذف سود جسته‌اند. در برگردان 50 فراز از نهج البلاغه، هفت مؤلفه فعال‌سازی، طبقه‌بندی، واژگان با توضیح، پیوند، تفکیک، عینی‌کردن و حذف به کار رفته است. از این میان، سه مؤلفه اظهار که عبارتند از واژگان با توضیح، طبقه‌بندی و تفکیک، بیشترین بسامد را دارا است. گروهک مجاهدین با استفاده از راهبردهای بازنمایی کارگزاران اجتماعی، تعریفی منحصر به فرد از کنش‌گران انقلابی ارائه دادند، سپس آنان را طبقه‌بندی و مردم را نسبت به پیروی از این گروه تشویق کردند. در اثر کاربست این مؤلفه‌ها، برگردان‌های این گروهک از نهج‌البلاغه به دگرگفتی بدل گشته که در آن گفتمان سازمانی، جایگزین گفتمان علوی شده است.
Translation is one of the ways through which ideology can be reproduced. Consequently, methods of discourse analysis can provide appropriate criteria for evaluating translators’ performance. Mojahedin Khalq who pay special attention to Nahj al-Balagha for representing their thought seem to transfer their institutional ideology while translating Imam Ali’s words. The study used a descriptive-analytical method and library resources to explore ideological viewpoint of Mojahedin while translating using Van Leeuwen’s approach. The approach is based on socio-semantic criteria and is divided generally into represention and deletion. The study showed that Mojahedin uses representing strategy more than deletion in their translation. In rendering fifty part of Nahj al-Balagha, activation, categorization, nomination, inclusion, exclusion, specification and deletion have been used. Amongst the elements, nomination, categorization and exclusion are the most frequent ones. Through representing social actors, Mojahedin have provided a special definition of revolutionary action. They then categorize the agents and invite people to them. Applying the elements have made Mojahedin create a version of Nahj al-Balagha that institutional discourse works instead of Alavi’s discourse (related to Imam Ali).
(
, 
, 
)
