Abstract:
انقلاب اسلامی ایران در دهه های پایانی قرن بیستم با پیروزی خویش و تاسیس حکومت اسلامی پدیده ای نادر و تاثیر گذار در نظام بین الملل به شمار می رود.
جمهوری اسلامی ایران توانسته است با الهام از آموزه های اسلام که در قانون اساسی آن متبلور شده است و دخالت دادن مردم در حاکمیت خود، نمونه ای کامل از تلفیق مردم سالاری اسلامی را به جهانیان نشان دهد که واژه جمهوری اسلامی بیانگر آن است . بیگمان ، تاثیر انقلاب اسلامی بر کشورهای مختلف اسلامی و به ویژه مردم مستضعف و مظلوم آن کشورها، بسیار چشم گیر است ؛ به گونه ای که بسیاری از نهضت های آزادیبخش جهان اسلام در آسیا، آفریقا و خاورمیانه از انقلاب ایران الهام گرفته اند. همچنین انقلاب اسلامی ایران در سیاست خارجی خویش با تلاش در راستای همگرایی میان کشورهای اسلامی و بویژه همسایگان خویش در حوزه خلیج فارس که یکی از استراژیک و شریانهای حیاتی برای تامین منابع سوخت و انرژی در سراسر جهان می باشد، سعی دارد از حضور کشورهای بیگانه و سیطره بیگانگان بر جهان اسلام و کشورهای منطقه جلوگیری به عمل آورد، اما این امر لزوما به معنای انزواطلبی و خصومت با سایر کشورها نمی باشد، بلکه بیشتر مبتنی بر اصل احترام متقابل بین کشورها و رعایت اصل حاکمیت و قواعد حاکم بر دادو ستد بین المللی می باشد .که نظام سلطه را به چالش کشیده و در میان مکاتب مختلف مادی گرا از قبیل لیبرالیسم و سوسیالیسم و ... مکتبی الهی با تاکید بر نیازهای مادی و معنوی پیش روی بشریت قرار داده است .لذا آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد عبارت است از :تبیین تاثیرات نظری و عملی انقلاب اسلامی در صحنه نظام بین الملل .
Machine summary:
همچنين انقلاب اسلامي ايران در سياست خارجي خويش با تلاش در راستاي همگرايي ميان کشورهاي اسلامي و بويژه همسايگان خويش در حوزه خليج فارس که يکي از استراژيک و شريانهاي حياتي براي تامين منابع سوخت و انرژي در سراسر جهان مي باشد، سعي دارد از حضور کشورهاي بيگانه و سيطره بيگانگان بر جهان اسلام و کشورهاي منطقه جلوگيري به عمل آورد، اما اين امر لزوما به معناي انزواطلبي و خصومت با ساير کشورها نمي باشد، بلکه بيشتر مبتني بر اصل احترام متقابل بين کشورها و رعايت اصل حاکميت و قواعد حاکم بر دادو ستد بين المللي مي باشد .
تشکيل دولت اسلامي در قرن بيستم ، حرکت عظيمي در بين مسلمانان و همه آزادگان جهان ايجاد کرد و نشان داد که اسلام براي انسان و جامعه ، ملاکها و استانداردهاي خاصي قرار داده و انقلاب اسلامي در بوته آزمون حرکت عظيم ملت ايران ، بهترين دستاورد را که همانا مطالبه قدرت به معناي مطالبه معنويت و تجديد حيات ديني است ، به دست آورده است .
بر اين اساس پرسش اصلي پژوهش اين است که :انقلاب اسلامي ايران چه تأثيراتي بر نظام بين الملل داشته است ؟ نگارنده در مدعاي خويش معتقد است :در سطح نظري موجب شکل گيري ديدگاهها و رويکردهاي تازه اي به مباني مذهبي و معنوي در عرصه کشورداري و سياست شده است مباحث اصلي عدالت ، صلح و امنيت را تحت تأثير قرار داده است .
و در سطح عملي نيز انقلاب اسلامي ايران ساختار سياسي نحوه توزيع قدرت و بازيگران روابط بين الملل را تحت تأثير قرار داده و نظام دو قطبي را به چالش طلبيد و باعث تقويت و ظهور بازيگران جديد دولتي(جهان سوم ) و غير دولت (جنبش ها و ملت ها) در صحنه ساختار بين المللي شده است .