Abstract:
یکی از مهم ترین نیازهای آدمی، رزق و روزی است و ادامه زندگی بدون برآورده شدن این نیاز امکان پذیر نیست. خداوند عهده دار روزی رسانی شده و در قرآن کریم به تضمین روزی ها وعده داده است؛ ازسوی دیگر، درنگ در زندگی انسان ها این حقیقت را آشکار می سازد که گونه ای نابرابری در میزان بهره مندی از روزی میان آنها وجود دارد. ناشناخته ماندن فلسفه وجودی این امر، شبهه هایی را ایجاد کرده و باعث لرزش پایه های ایمان به عدل الهی در این گروه شده است. ازآنجاکه پرداختن به این مسئله بدون بررسی پیوند این تفاوت ها با عدالت الهی نافرجام خواهد ماند، در این نوشتار افزون بر بیان مفهوم رزق و ارائه تفسیر صحیح از وعده تکفل روزی ها، فلسفه گونه گونی روزی ها و سازگاری این مقوله با عدالت الهی بررسی شده می شود.
Human life is in vital need of daily bread، and، as is said in Quran، God has guaranteed human daily bread. Yet، as is seen، there is not equality in daily bread of people. How can we explain such a disparity with regard to the absolute justice of God? Without a reasonable answer to this question، Divine justice would remain unexplained. Regarding the close relation between daily bread and Divine justice، the paper has presented a reasonable explanation on human daily bread and Divine justice. In this way، the differences in daily bread have been philosophically justified.
Machine summary:
"(فجر / 17 ـ 15) علامه فضلالله با کشیدن خط بطلان بر این باور، تفاوت روزیها را بستری مناسب برای جریان یافتن آزمون الهی برشمرده، در تفسیر آیه شریفه «قل إن ربی یبسط الرزق لمن یشاء ویقدر ولکن أکثر الناس لا یعلمون» (سبأ / 36) مینویسد: گشادگی روزی، امتیازی را برای غنی و کمبود و تنگی آن، حقارتی را بر فقیر ثابت نمیکند؛ چه اینکه، هر دو وضعیت (تنگی روزی و گشادگی آن) ازجانب خداوند ایجاد شده و درحقیقت، تفاوت روزیها و قبض و بسط آنها از اختلاف حرکت «حکمت» سرچشمه میگیرد؛ آن هم بدان سبب که این وسعت و مضیقتها به «صلاح» صاحبان آنها میباشد؛ چه اینکه، گاهی نیازمندی و فقر، بهجهت آزمودن فقیر است تا خداوند از این طریق، صبر و ایمانش را آزموده و در نتیجه «درجهاش» را ارتقا دهد؛ که مسلما ضیق روزی برای چنین فردی خیر و نیکی تلقی میشود؛ اما در مقابل، گاهی استغنا و توانگری برای آزمایش و سنجش شکر و تقوای توانگر است؛ که اگر شکرگزار نباشد، «درجهاش» پایین آمده و همچون شری گردنش را خواهد گرفت."