چکیده:
یکی از مشکلاتی که هر مترجم در برگردان از یک زبان به زبان دیگر با آن روبهرو است، اصطلاحات و عبارات ثابت یک زبان است؛ چراکه بخشی از فرهنگ یک زبان را تشکیل میدهند. داستان «نون و القلم» جلال آلاحمد از معدود داستانهایی است که سرشار از اصطلاحات و ضربالمثل است. این داستان از سوی ماجده محمدعلی عنانی، مدرس دانشکده ادبیات، دانشگاه حلوان به عربی برگردان شده است. در این میان، راهکارهای متعددی در ترجمه این اصطلاحات اتخاذ شده است که طبق نظریه مونا بیکر قابل بررسی و پژوهش است. مونا بیکر برای برگردان اصطلاحات، روشهایی چون حفظ صورت و معنا، حفظ معنا و تغییر صورت، دگرگونی، حذف و.. . را پیشنهاد داده است. این پژوهش بر آن است تا با توجه به چارچوب این نظریه، برگردان عربی را با متن اصلی مورد بررسی قرار دهد. یافتههای این تحقیق که به روش توصیفی- تحلیلی به دست آمده است، نشان میدهد مترجم داستان «نون و القلم» به رویکرد حفظ معنا و تغییر صورت بیشتر راغب است؛ به این صورت که با دریافت معنای کنایی آن اصطلاحات، اقدام به ترجمه کرده و در این میان به دلیل تشخیص ندادن برخی اصطلاحات به ترجمۀ تحتاللفظی آنها اقدام کرده است که ترجمهای منطقی و شفاف به نظر میرسد، اما در واقع با توجه به بافت عبارت، غلط و نادرست است.
One of the problems that every translator faces when translating from one language to another is the fixed idioms and expressions of a language, as they form part of the culture of a language. Jalal al-Ahmad's "Nun and Al-Qalam" story is one of the few stories full of idioms and proverbs. The story has been translated into Arabic by Mrs. Majedeh Mohammad Ali Anani, a lecturer at the Faculty of Literature, University of Halavan. In this regard, several approaches have been adopted to translate these terms that can be studied and researched according to Mona Baker's theory. Mona Baker has suggested some strategies to translate idioms such as preserving form and meaning, preserving meaning and changing form, transformation, omission and so on. This study aims to examine the Arabic translation of the original text in the context of this theory. The findings of this study obtained through a descriptive-analytical approach show that the translator of the story "Nun and Al-Qalam" is more interested to use the approach of preserving meaning and changing form. Thus, the translator has translated the idiomatic expressions by understanding the ironic meaning of the idioms and in the meantime a literal translation has been used due not recognizing some expressions, and although it seems logical and transparent, but in fact it is inaccurate regarding the context of expression.
خلاصه ماشینی:
بررسي ترجمۀ ماجده عناني از «نون و القلم » جلال آل احمد براساس نظريه تعادل اصطلاحي بيکر زهره قرباني مادواني استاديار زبان و ادبيات عربي دانشگاه علامه طباطبائي ، تهران ، ايران (تاريخ دريافت : ١٣٩٨/٠٤/٠٤؛ تاريخ پذيرش : ١٣٩٨/١١/١٢) چکيده يکي از مشکلاتي که هر مترجم در برگردان از يک زبان به زبان ديگر بـا آن روبـه رو اسـت ، اصـطلاحات و عبارات ثابت يک زبان است ؛ چراکه بخشي از فرهنگ يک زبان را تشکيل ميدهند.
يافتـه هـاي ايـن تحقيـق کـه بـه روش توصيفي- تحليلي به دست آمده است ، نشان ميدهد مترجم داستان «نون و القلـم » بـه رويکـرد حفـظ معنـا و تغيير صورت بيشتر راغب است ؛ به اين صورت که با دريافت معناي کنايي آن اصطلاحات ، اقدام به ترجمـه کرده و در اين ميان به دليل تشخيص ندادن برخي اصطلاحات به ترجمۀ تحت اللفظي آن ها اقدام کرده است که ترجمه اي منطقي و شفاف به نظر ميرسد، اما در واقع با توجه به بافت عبارت ، غلط و نادرست است .
درباره ضرورت اين پژوهش بايد گفت که داستان «نون و القلم » جـلال آل احمـد داراي اصطلاحات فراواني است و مترجم عرب زبان آن ماجده عنـاني، روش هـاي مختلفـي را در ترجمۀ اصطلاحات به کار گرفته است که استخراج ايـن روش هـا طبـق نظريـۀ مونـا بيکـر و آوردن شاهد مثال هايي از آن ، ضمن ارزيابي دقيق ايـن ترجمـه بـه مخاطبـان و علاقـه منـدان حوزه ترجمه کمک ميکند درک و شناختي از ترجمـۀ اصـطلاحات پيـدا کننـد و حتـي بـا برابر قرار دادن آن اصطلاحات ، معادل عربي آن ها را نيز بياموزند.