رویکردی انتقادی به بازترجمه در ایران چارچوبی کارآمد برای آسیب‌شناسی بازترجمه‌ها مقالة

گرچه بازترجمه به دلایل توجیه‌پذیر امری بایسته است، اما عدم رعایت قانون کپی‌رایت در ایران و نبود قوانین مشابه و نظارت هد فمند در زمینۀ نشر به این حوزه صدمات بسیاری وارد کرده‌است. در چنین شرایطی، رسالت پژوهش و تاملات روشمند در بازترجمه‌ها بر دوش متخصصان است. بااین‌حال، تمرکز عمدۀ مطالعات موجود بر صحت‌سنجی فرضیۀ برمان بوده‌است. در این مطالعه، ضمن تاکید بر لزوم تاملات و پژوهش‌های روشمند آسیب‌شناسانه، دو هدف دنبال شده‌است. ابتدا به بررسی تحلیلی رویکردهایی به بازترجمه پرداخته‌شده‌است که در بافت ایران موردتوجه نبوده‌اند و ضمن ارائۀ یک دسته‌بندی، به کارایی هر رویکرد برای تبیین و آسیب‌شناسی بازترجمه پرداخته شده‌است. این تحلیل نشان داد که نظریۀ روایت بستری غنی و فلسفی برای توجیه وجود بازترجمه به دست می‌دهد، بااین‌حال آسیب‌شناسانه نیست. اما، می‌توان از رویکرد بینامتنی با تمرکز به رابطۀ بین بازترجمه‌ها به‌عنوان چارچوبی استفاده کرد که قابلیت تعیین اصالت بازترجمه را در پژوهش‌های آسیب‌شناسانه دارد. هدف دوم این مطالعه بسط مفاهیم باختینی به‌عنوان چارچوبی نو برای تبیین بازترجمه است. برای این منظور، از مفاهیم باختینی «چندصدایی»، «گفتگومندی»، «همانندسازی»، «اصالت» و «شدن» استفاده شد. با استفاده از این مفاهیم، وجود بازترجمه توجیه و تبیین شد و به بحث دربارۀ بازترجمۀ اصیل و غیراصیل پرداخته شد.