خلاصة:
حیطهی آموزش عمومی در آموزش عالی(علی رغم نظرات مخالف آن)در کنار حیطهی تخصصی،پژوهشی و توسعهی دانش از اهمیت بسزایی برخوردار است؛خصوصا در دنیای کنونی که بش از پیش نیاز به دانشآموختگان دارای اطلاعات و مهارتهای عمومی،توانمند در دسترسی به اطلاعات،برقراری ارتباطات مؤثر،تجزیه و تحلیل مسائل و ارائهی راهحلها،تفکر خلاق و شناسایی محیط ملی و بین المللی احساس میشود.این پژوهش در پی آنست که راهکارهای بهبود برنامهی درسی عمومی آموزش عالی را که به عنوان دروس عمومی بیان میشوند،مورد بررسی قرار دهد و از اسناد و منابع علمی معتبر و تجارب سایر نظامها و همچنین،نظرات دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این رابطه بهرهمند شود.
روش این پژوهش،توصیفی-پیمایشی و جامعهی آماری آن،تمامی دانشجویان سال آخر دورهی کارشناسی(1638 نفر)و اعضای هیئت علمی گروههای آموزشی مورد نظر در دانشگاه شهید بهشتی(79 نفر)بود.تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان انتخاب شده و روش نمونهگیری،طبقهای نسبتی تصادفی و تصادفی ساده و ابزار گردآوری اطلاعات،پرسشنامهی بستهپاسخ و بازپاسخ بود.
سؤالات اساسی تحقیق از این قرار بود:«آیا وجود دروس عمومی در برنامهی درسی دانشجویان دورهی کارشناسی ضروی است؟»و«چه راهکارهایی را میتوان برای بهبود برنامهی درسی دروس عمومی در آموزش عالی پیشنهاد کرد؟»بر این اساس،ابتدا میزان ضرورت برنامهی درسی عمومی آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و سپس راهکارهای بهبود این برنامه با در نظر داشتن نظرات دانشجویان و استادان دانشگاه شهید بهشتی در قالب دو سرفصل راهکارهای«موضوعی-محتوایی»و«انگیزشی-ساختاری»مورد بررسی و اولویتگذاری قرار گرفت.
بر اساس نتایج مشخص شده،وجود برنامهی درسی عمومی آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان و استادان ضروری است و راهکارهای موضوعی-محتوایی برای بهبود برنامهی درسی عمومی آموزش عالی،از اولویت بیشتری برخوردارند.
This study is concerned with the improvement of general education in the Iranian universities. The main questions addressed in the study include: 1) Are general education courses necessary in undergraduate programs", and
2) How general education at universities could be improved?
A randomly selected sample of 3 13 students and 66 academics at Shahid Beheshti University participated in the study. Respondents completed a questionnaire including open-ended and close-ended questions regarding the content and structure of general education courses. Results suggest that both academics and students viewed general education courses as necessary while giving priority to content oriented approached to improve the course.
ملخص الجهاز:
سؤال 2-آیا بین نظرات دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص ضرورت برنامه درسی عمومی آموزش عالی تفاوت معنیداری وجود دارد؟ برای پاسخ به این سؤال از آزمون T-Test استفاده کردیم.
جدول 6-جدول اولویتبندی راهکارهای(انگیزشی و ساختاری)برای بهبود برنامهی درسی عمومی آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان دورهی کارشناسی و اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه که ملاحظه میشود در بین راهکارهای انگیزشی و ساختاری ارائه شده برای بهبود برنامهی درسی عمومی آموزش عالی،از دیدگاه دانشجویان،«افزایش تعداد واحدهای درس زبان خارجه»،«بازنگری در محتوای دروس عمومی دانشگاهی»و«بازنگری در عناوین دروس عمومی دانشگاهی»دارای بیشترین اولویت و«استمرار ارائهی دروس عمومی در دورههای تحصیلات تکمیلی دانشگاهها»،«ادامهی ارائه دروس عمومی در دورهی کارشناسی دانشگاهها»و«ارتقای جایگاه و اصلاح دیدگاه دانشجویان در خصوص دروس عمومی نسبت به دروس تخصصی دانشگاهها»دارای کمترین اولویت و اهمیت هستند.
بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق میتوان گفت که از نظر دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی،در مجموعهی راهکارهای ارائه شده برای بهبود برنامهی درسی عمومی آموزش عالی،«افزایش تعداد واحدهای درس زبان خارجه»،«بازنگری در محتوای دروس عمومی دانشگاهها»،«بازنگری در عناوین دروس عمومی دانشگاهها»،«افزایش آگاهی دانشجویان از اصول روانشناسی و بهداشت روان به منظور کاربرد در زندگی و مسائل شخصی»و«یادگیری مهارتهای ارتباطی توسط دانشجویان»از طریق دروس عمومی دانشگاهی در پنج اولویت اول،و«استمرار ارائهی دروس عمومی در دورههای تحصیلات تکمیلی»،«افزایش آگاهی دانشجویان از اصول و کاربرد علم ریاضی از طریق دروس عمومی دانشگاهی»،«افزایش آگاهی دانشجویان از فلسفهی علم از طریق دروس عمومی دانشگاهها»و«ادامهی ارائهی دروس عمومی در دورهی کارشناسی دانشگاهها»در چهار اولویت آخر قرار دارند.