خلاصة:
آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانیهای مهم بهداشت مواد غذایی است. این تحقیق با هدف تعیین غلظت عناصر سنگین آرسنیک، کادمیوم، سرب، روی و مس در محصول قارچ خوراکی تولید شده در گلخانههای استان کردستان صورت گرفته است. برای این منظور از کمپوست، خاک و محصول قارچ خوراکی چهار گلخانه در استان کردستان با پنج تکرار برای هر یک نمونهبرداری به عمل آمد. در کل در این بررسی تعداد 60 نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونهها با استفاده از روش هضم اسیدی، هضم شدند. سپس غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی قرائت گردید. میانگین غلظت آرسنیک در قارچهای خوراکی 742/89 میلیگرم در کیلوگرم، کادمیوم 32/0 میلیگرم در کیلوگرم، مس 868/48 میلیگرم در کیلوگرم، سرب 152/3 میلیگرم در کیلوگرم و روی 072/24 میلیگرم در کیلوگرم به دست آمد. یافتههای پژوهش نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک، سرب و مس در کلیه نمونههای قارچ خوراکی بالاتر از حد استاندارد WHO ( عنصر آرسنک 5/0 میلیگرم در کیلوگرم، سرب 2 میلیگرم در کیلوگرم و مس 40 میلیگرم در کیلوگرم در مواد غذایی) بوده است. این در حالی است که کلیه نمونههای قارچ از لحاظ عناصر روی و کادمیوم کاملا سالم بودند. همچنین غلظت کلیه عناصر در خاک و کمپوست به جز آرسنیک پایینتر از حد استاندارد EPA تشخیص داده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مصرف زیاد کودهای شیمیایی در گلخانههای استان کردستان باعث افزایش غلظت این عناصر شده است
Heavy metal pollution is among the major problems of environmental and food safety concerns. This study investigated the concentration of heavy metals i. e.، arsenic (As)، cadmium (Cd)، lead (Pb)، zinc (Zn) and copper (Cu) in mushroom crops produced in Kurdistan greenhouses. For this purpose، compost، mushroom crop and soil of four greenhouses with five repetitions for each sample were obtained. A total number of 60 sample was analyzed. The samples were digested using acid digestion method and the concentrations of the metals were determined by atomic emission technique. According to the results، average As concentrations in mushroom was estimated at 89.742 mg/kg، Cd 0.32 mg/kg، Cu 48.868 mg/kg، Pb 3.152 mg/kg and Zn 24.072 mg/kg. The findings showed that the mean concentrations of As، Pb and Cu in all mushroom samples were higher than WHO standards (0.5، 2 and 40 mg/kg for As، Cu and Pb، respectively). However، the concentrations of Zn and Cd in the mushroom samples were in the acceptable limit. Data showed that except for As، the concentrations of all elements in soil and compost samples were lower than the EPA standard. It was concluded that excessive application of chemical fertilizers had resulted in the increasing of heavy metal concentrations in the soil، compost and mushroom crops produced in Kurdistan greenhouses.
ملخص الجهاز:
"هدف از این پژوهش تعیین غلظت عناصر سنگین آرسنیک، کادمیوم، سرب، روی و مس در کمپوست، خاک پوششی و محصول قارچ خوراکی تولید شده در گلخانههای استان کردستان و مقایسه آنها با مقادیر استاندارد بین المللی میباشد.
جدول 7 - ضریب همبستگی پیرسون میزان روی کمپوست، خاک و محصول قارچ خوراکی متغیر ضریب همبستگی پیرسون میزان روی خاک- محصول ** 464/0 میزان روی محصول-کمپوست * 310/0 میزان روی خاک-کمپوست * 263/0 - **معنی داری در سطح 01/0 * معنی داری در سطح 1/0 نظر وجود همبستگی معنیدار میزان روی خاک، کمپوست و محصول قارچ، نتایج حاصله نشان دهنده آن است که با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده، % 6/21 میزان روی موجود در محصول توسط میزان روی خاک توضیح داده میشود.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل و آنالیز دادهها و مقایسه مقادیر فلزات سنگین با مقادیر استاندارد، نشان میدهد که محصول قارچ خوراکی از نظر عناصر روی و کادمیوم سالم میباشد از طرف دیگر قارچهای خوراکی کاملا به آرسنیک آلوده هستند به گونهای که مقدار آرسنیک در محصول قارچ، خاک و کمپوست فراتر از حد استاندارد EPA و WHO میباشد."