خلاصة:
مقدمه: روغن زیتون به عنوان یکی از منابع اصلی چربی در رژیم غذایی علاوه بر داشتن سطح بالایی از اسید چرب غیر اشباع، حاوی ترکیباتبیولوژیکی مانند آنتیاکسیدانهای فنولی بوده که قادر به جلوگیری از تاثیر مخرب رادیکالهای آزاد و جهشهای حاصل بر ساختارهای سلولی میباشد. ترکیبات غیر صابونی شونده روغنهای گیاهی منبع غنی از ترکیبات اختصاصی مختلف از جمله استرولها، توکوفرولها، اسکوالن واسیدهای چرب آزاد میباشد. هدف از انجام این تحقیق شناسایی و اندازهگیری ترکیبات غیر صابونی شونده میباشد که در زمان بوگیری ازروغن خارج و در تقطیرات بیبو کننده تجمیع میگردد. مواد و روشها: نمونه روغنهای زیتون و تقطیرات بیبو کننده از کارخانه روغن زیتون در زمانهای مختلف جمعآوری شد. بر این اساسترکیبات استرولی و توکوفرولی موجود در روغن زیتون قبل و بعد از بوگیری و در تقطیرات بیبو کننده مورد ارزیابی قرار گرفت. بعد از استخراجو جداسازی ترکیبات غیر صابونی شونده، بر روی صفحه کروماتوگرافی لایه نازک، شناسایی و اندازهگیری استرولها و توکوفرولها به کمکروش کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گردید. یافتهها: نتایج آزمایشها نشان دادند که در اثر فرایند بوگیری ترکیبات غیرصابونی روغن زیتون که شامل استرولها، توکوفرولها، هیدروکربنها و ترکیبات دیگری از جمله اسیدهای چرب آزاد، 4 - متیل استرولها، تریترپن الکلها، تریترپن دیولها، کاروتنوئیدها و غیرههستند کاهش یافته و در تقطیرات بیبو کننده جمعآوری میشوند. شایان ذکر است که به دلیل درجه حرارت بوگیری روغن زیتون که نسبتاپایینتر از درجه حرارت بوگیری متداول برای روغنهای نباتی دیگر چون سویا و آفتابگردان است تجمع این ترکیبات در تقطیرات بیبو کنندهکمتر از روغنهای ذکر شده میباشد درصد ترکیبات استرولی جمعآوری شده در تقطیرات بیبو کننده با درصد ترکیبات استرولی موجود درروغنهای آزمایش شده تفاوت معنیداری نداشت. نتیجهگیری: تقطیرات بیبو کننده جمعآوری شده در زمان بوگیری روغن زیتون که منبع غنی از استرولهای گیاهی و آلفا توکوفرول می باشد می تواند در فرمولاسیون مواد غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرند.
Introduction: Olive oil, as the major source of lipids in the diet, has a high amount of unsaturated fatty acids and biological components such as phenolic antioxidants that could prevent the destructive effect of free radicals and mutation of cell structures. The nonsaponifiable components of vegetable oils are good sources of specific compounds such as sterols, tocopherols, squalene, fatty acids, and other substances. The aim of this investigation is to determine the components in particular α-Tocopherol and β-Sitosterol through deodorization process and have been accumulated in the distillate tank.Materials and Methods: Olive oil and distillates were provided by Roghan-e-Ziton Nabe Tavakoly manufacturing company. Sterols ad tocopherols were evaluated before and after the deodorization process and in the distilled tank. Qualitative and quantitative determination of sterols and tocopherols were conducted using gas chromatography and high-performance liquid chromatography after the extraction of nonsaponifiable matters.Results: The results showed that the deodorization process decreased the nonsaponifiable matters of olive oil such as sterols, tocopherols, hydrocarbons and some other components namely free fatty acids. Due to the lower temperature of the deodorization process for olive oil, in comparison to soyabean or sunflower oils, the accumulation of these components in the distilled tank were lower. There was no significant difference between sterol composition in distilled tank and oil samples.Conclusion: Collected compounds in the distilled tank are valuable sources of vegetable sterols and α-tocopherol which might be employed in food and pharmaceutical formulation and industries.
(
, 
, 
)
