خلاصة:
آلودگی محیط زیست و مواد غذایی به عنصر سمی آرسنیک یکی از مسائل مهمی است که موجب به خطر انداختن بهداشت عمومی و سلامت موجودات زنده میشود. در این تحقیق تعداد کل 983 نمونه شامل آب شرب، محصولات کشاورزی و فرآوردههای دامی (گوشت و شیر) از نظر آلودگی آرسنیک مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش بیشترین غلظت آرسنیک (mg/l 737/1) را در آب لولهکشی روستای علیآباد نشان داد. بالاترین میانگین آلودگی آرسنیک در گندم در نمونههای روستای گیکلو و گوندک (mg/kg 14/0) اندازهگیری شد. به همین ترتیب بیشترین میانگین آلودگی در جو، نخود و عدس به ترتیب در نمونههای روستاهای گوندک (mg/kg 11/0)، گیکلو (mg/kg 013/0) و قوجاق (mg/kg 017/0) به دست آمد. به علاوه، بیشترین میانگین غلظت آرسنیک در نمونههای گوشت در روستای قوجاق (mg/kg 167/0) و برای شیر در روستای گوندک (mg/l 0129/0) به دست آمد. طبق نتایج مطالعه میزان آرسنیک در تمامی نمونههای بسیار کمتر از حداکثر میزان مجاز آرسنیک در مواد غذایی سایر کشورها قرار داشت. اما میزان آرسنیک در نمونههای آب در تمامی موارد در مقایسه با حداکثر میزان مجاز آرسنیک در آب آشامیدنی و طبق استاندارد ملی ایران (mg/l 01/0) 174 برابر بیشتر بود. بنابراین انجام مطالعات جامع در مورد آلودگی منابع آب این منطقه ضروری است
Environmental and food contamination with toxic element arsenic is one of the important issues that are threatening public health and other creatures. In this study، a total sample of 983 consisting agricultural and animal products as well as water samples was analyzed for arsenic contamination. According to the results، the highest concentration of arsenic (1.737 mg/l) was found in the piped water of Aliabad. Moreover، the highest level of arsenic contamination was detected in wheat obtained from Giklo and Gondak (0.14 mg/kg). Accordingly، highest arsenic level in barley، peas and lentils، was estimated in the samples of Gondak (0.11 mg/kg)، Giklo (mg/kg 0.013) and Ghojagh 0.017 mg/kg)، respectively. In addition، the highest mean concentration of arsenic in meat and milk samples was found in Ghojagh (0.167 mg/kg) and Gondak (0.0129 mg/l). The results revealed that the contamination level of arsenic in all crops، meat and milk samples were lower than the maximum acceptable limit adopted in many other countries. However، the concentration of arsenic in water samples was 174 times higher than the acceptable limit (0.01 mg/l) determined by the Iranian National Standard. Therefore، it is necessary to perform comprehensive studies on contaminations of water sources in this area.
ملخص الجهاز:
"با توجه به اینکه نشانههائی از آلودگی آب و عوارض مسمومیت مزمن در اهالی بعضی از روستاهای استان کردستان مشاهده شده بود موجب گردید که میزان عنصر آرسنیک در مواد غذائی (محصولات کشاورزی، نمونههای گوشت و شیر دامها) و آب شرب چهار روستای شاخص از شهرستانهای قروه (گیلکلو و قوجاق) و بیجار (علیآباد و گوندک) از توابع استان کردستان مورد بررسی و تعیـین مقدار دقیق شود.
میانگین غلظت آرسنیک در نمونههای دامی روستاهای قوجاق و گیلکلو نسبت به دو روستای گوندک و علیآباد بیشتر است، در حالی که غلظت این عنصر در محصول جو در روستای گوندک در بالاترین سطح قرار دارد و با توجه به تغذیه دامها با مجصول جو، انتظار میرفت غلظت این عنصر در نمونههای دامی و شیر در این روستا بیشتر باشد، اما نتایج برخلاف انتظار حاصل شده است (جدول 2).
براساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر غلظت آرسنیک در تمامی نمونههای اندازهگیری شده 4 روستا بالاتر از استاندارد ملی ایران (mg/l 01/0) بدست آمد، بطوریکه بالاترین میزان آن مربوط به آب لولهکشی روستای علیآباد (mg/l 737/1) است که حدود 7/173 برابر بیشتر از استاندارد ایران میباشد.
میزان آرسنیک در اجزاء مختلف گوسفند مورد بررسی قرار گرفت که با توجه به نتایج بدست آمده بیشترین و کمترین میانگین غلظت آرسنیک به ترتیب در گوشت ران (mg/kg 143/0) و کلیه (mg/kg 07/0) میباشد که با مطالعه Vos و همکاران مطابقت دارد.
میزان آرسنیک تعیـین مقدار شده در نمونه آب روستاها در تمامی موارد در مقایسه با حداکثر میزان مجاز آرسنیک در آب آشامیدنی (استاندارد ملی mg/l 01/0) 174 برابر بیشتر است که در این زمینه بررسی جامعتر باید انجام گیرد."