خلاصة:
افزایش روزافزون استفاده از نگهدارندههای طبیعی توجه بیشتر را به مطالعات علمی روی فرآوردههای طبیعی ازجمله اسانسهای گیاهی جلب نموده است. لذا در این مطالعه اسانس گیاه سماق، که از گیاهان مورد استفاده بهعنوان طعمدهنده در غذاهای ایرانی است، مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه ابتدا از میوه گیاه سماق با روش تقطیر اسانسگیری بهعمل آمد، سپس اسانس فوق توسط روش کروماتوگرافی گازی مورد آنالیز قرار گرفت. در نهایت اثر ضدمیکروبی اسانس سماق روی باکتری سالمونلاتیفیموریوم که از باکتریهای مهم در ایجاد بیماریهای غذایی است، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از میان اجزای بهدستآمده در اسانس سماق، مهمترین جز دارای خاصیت ضدمیکروبی (احتمالا) ماده کاریوفیلن میباشد که با دارا بودن میزان بالایی در ترکیب اسانس، میتواند خواص ضدمیکروبی آن را بهخوبی توجیه کند. نتایج حاصل از بررسی اثر ضدمیکروبی نشان داد که اسانس فوق حتی در غلظتهای پایین (ppm 30( نیز دارای اثرات باکتریواستاتیک میباشد و با افزایش غلظت این اثر افزایش یافته تا اینکه در غلظت ppm1000 اسانس اثر باکتریوسیدال داشت. بنابراین میتوان نتیجه گرفت اسانس سماق بهدلیل دارا بودن اجزای ضدمیکروبی بهمیزان فراوان، میتواند در کنترل رشد باکتری سالمونلاتیفیموریوم مورد استفاده قرار گیرد.
Consumers' interest over natural preservatives and their application as food ingredients is growing, which encourage complementary researches on various natural antimicrobials such as plant essential oils. Sumac (Rhus coriaria L.), is a plant that is used as a flavouring agent in Iranian traditional foods. Therefore, in this study Sumac essential oil composition and antimicrobial activity was evaluated. Sumac ssential oil was extracted with distillation and analyzed by gas chromatography method. Antimicrobial effect of Sumac essential oil against Salmonella typhimurium, that is considers as one of important pathogen in food, was evaluated. Antimicrobial effect of essential oil was evaluated by measuring turbidity as a result of bacterial growth at a broth media by Bioscreen C instrument at 35°C. Result showed that the most important fraction of essential oil that may have antimicrobial effect is Caryophyllen. Although Sumac essential oil had bacteriostatic effect at low concentration of 30 ppm, it showed bactericidal activity at high concentration of 1000 ppm. It could be concluded that, Sumac essential oil by its antimicrobial fractions can be used to control the growth of Salmonella typhimurium in food stuff.
ملخص الجهاز:
"واژههای کلیدی: اسانس سماق، اثر ضدمیکروبی، سالمونلاتیفیموریوم مقدمه در سالهای اخیر علاقه عمومی مردم به استفاده از نگهدارندههای طبیعی مشتق از منابع گیاهی، حیوانی و میکروبی افزایش یافته است که این مواد علاوه بر داشتن تأثیر مثبت بر افزایش زمان ماندگاری غذا، فاقد اثرات مضر نگهدارندههای شیمیایی میباشند.
ازجمله این ترکیبات طبیعی اسانسهای گیاهی میباشند که در سالهای اخیر مورد توجه محققان بهداشت مواد غذایی قرار گرفتهاند و مطالعات بسیاری روی اثرات ضدمیکروبی و نگهدارندگی آنها صورت گرفته است (Khaksar et al.
(لذا با توجه به موارد فوق در پژوهش حاضر ضمن بررسی اجزاء شکیلدهنده اسانس سماق، اثر ضدمیکروبی آن روی باکتری سالمونلاتیفیموریوم مورد بررسی قرار گرفت تا نتایج آن در استفاده از این اسانس بهعنوان یک نگهدارنده طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
تعیین میزان اثر ضدباکتریایی اسانس سماق کشت لئوفیلیزه باکتری سالمونلاتیفیموریوم تهیهشده از سازمان مطالعات علمی و صنعتی ایران به شماره 1320 جهت این بررسی مورد استفاده قرارگرفت.
, 2010) در پژوهش حاضر اثر ضدمیکروبی اسانس سماق روی باکتری سالمونلاتیفیموریوم مورد بررسی قرار گرفت تا نتایج آن در استفاده از این اسانس بهعنوان یک نگهدارنده طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
همانگونهکه در نتایج بیان شد، سماق اثر ضدمیکروبی مناسبی روی کاهش و جلوگیری از رشد باکتری سالمونلاتیفیموریوم داشت کهبا سایر مطالعات در مورد این اسانس همخوانی دارد (Fazeli et al.
علاوهبراین، ترکیبات آلدئیدی دیگری در اجزای اسانس سماق وجود دارند احتمال میرود خاصیت ضدمیکروبی داشته باشند، اما در مقالات علمی اشارهای مستقیم به تأثیر این مواد بهعنوان ترکیباتیکه خاصیـت ضدمیکروبــی دارنــد، نشــده است(Legault and Pichette, 2007; Rondon et al."