Abstract:
این پژوهش باهدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین‌دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج‌های وارداتی هندی انجام شد. بدین منظور 4 مزرعه در روستای ام‌‌الغزلان (حدفاصل اهواز ـ دارخوین) در نظر گرفته شد. نمونه‌های خاک و برنج محلی در آذرماه 1396 از دونقطه موجود در هر مزرعه با 3 تکرار جمع‌آوری شدند و درمجموع جامعه آماری تعداد 24 نمونه برنج کشت شده و 24 نمونه خاک را در برگرفت. دو نوع برنج وارداتی هندی نیز با 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. میانگین غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در برنج‌های مزارع پایین‌دست رودخانه کارون به‌ترتیب 40/60، 05/28، 43/23 و 26/14 میلی‌گرم بر کیلوگرم و در برنج‌های وارداتی به‌ترتیب با مقدار 77/57، 24/23، 79/15 و 76/9 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک به‌دست آمد. مقادیر جذب روزانه فلزات سرب، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در مزارع 1، 2، 3 و 4 بالاتر از برنج وارداتی بود. بالاترین شاخص جذب روزانه در برنج وارداتی مربوط به فلز سرب (70/90) و کمترین میزان این شاخص با (33/15) به فلز کادمیوم اختصاص داشت. مقادیر جذب روزانه فلزات نیکل و آرسنیک در رتبه‌های دوم و سوم قرار داشتند. در برنج مزارع موردبررسی کمترین میزان جذب روزانه مربوط به فلز کادمیوم و در مزرعه شماره 1 (16/17) و بالاترین میزان این شاخص مربوط به فلز سرب و در مزرعه شماره 4 (31/98) اختصاص داشت. درمجموع ریسک مصرف برنج‌های محلی نسبت به برنج‌های وارداتی هندی بیشتر بود.
The aim of this study was to determine the concentration of heavy metals in rice grown in Farms of Karoon River from Shadegan city and their risk assessment with Indian imported rice. To this end, four farms were planted in the village of Umme-Ghazlan (Ahvaz-Darkhovein), and the sampling was carried out in December 2017. Local soil and rice samples were collected from two points in each farm and three replications were used to determine the concentration of heavy metals and in total, 24 rice samples were cultivated and 24 soil samples were taken. Two samples of imported Indian rice, were also tested with 18 replications. The mean concentrations of heavy metals of lead, nickel, arsenic and cadmium in rice of downstream farms of Karoon River were 60.40, 28.05, 23.44 and 14.26 mg/Kg respectively, and in imported rice, with 57.77, 23.24, 15.79 and 9.76 mg/Kg dry weight respectively. EDI values of lead, cadmium, nickel and arsenic metals were higher in rats 1, 2, 3 and 4 than imported rice. The highest index of EDI in imported rice was related to lead metal (90.70) and the lowest was (15.33) to cadmium. EDI values of nickel and arsenic were in the second and third positions. In rice fields, the lowest index of EDI was related to cadmium and in field number 1 (17.16) and the highest level was related to lead metal and field number 4 (98.31). The risk of local rice consumption is higher than India's imported rice and the consumption of this rice causes higher levels of heavy metals in different tissues of the body.
(
, 
, 
)
